English
Deutsch
Pусский
Chłodnia to specyficzne miejsce pracy. Panuje w niej surowy mikroklimat, który wpływa niekorzystnie na ludzki organizm. Ciało człowieka funkcjonuje prawidłowo wówczas, gdy temperatura otoczenia wynosi 18-23°C, a wilgotność kształtuje się na poziomie 40-60%. Jak więc powinna prawidłowo wyglądać praca w chłodni? Kodeks pracy i przepisy BHP precyzyjnie regulują tę kwestię.
Praca w chłodni: jakie niesie zagrożenia?
Niewłaściwe przygotowanie do pracy w chłodni powoduje, że pracownicy narażeni są na różne dolegliwości i choroby. Brak dopasowanej odzieży ochronnej, rękawic i nakrycia głowy może spowodować dyskomfort, szok termiczny i hipotermię, czyli spadek temperatury ciała poniżej 35°C. Brak przerw regeneracyjnych skutkuje zaś chronicznym przemęczeniem i otępieniem.
Wynikiem zaniedbań, związanych z BHP w chłodni, są między innymi problemy zdrowotne personelu, na przykład:
- regularne infekcje układu oddechowego,
- zaburzenia krążenia,
- zaburzenia metabolizmu,
- niedotlenienie i zawroty głowy,
- sztywnienie mięśni i osłabienie stawów,
- choroby reumatyczne.
Praca w chłodni – kodeks pracy
Warunki, panujące w chłodniach zaliczane są do kategorii warunków szczególnych. Co to oznacza? Długotrwałe przebywanie w wychłodzonym pomieszczeniu utrudnia pracownikom normalne funkcjonowanie. Obowiązkiem pracodawcy, który zatrudnia personel do obsługi chłodni, jest zapewnienie odpowiednich warunków na stanowiskach pracy. Wynika to z przepisów Kodeksu Pracy (Profilaktyczna ochrona zdrowia, Bezpieczeństwo i higiena pracy).
Jak wynika z zapisów, zawartych w Kodeksie Pracy, pracodawca jest zobligowany do tego, by:
- bez dodatkowych opłat zapewnić pracownikom chłodni ciepłe posiłki i napoje,
- kierować pracowników na okresowe i kontrolne badania lekarskie,
- ocenić ryzyko zawodowe, związane z pracą w chłodni,
- zapewnić kadrze higieniczne i bezpieczne warunki pracy,
- zorganizować szkolenia stanowiskowe i środki ochrony indywidualnej.
Praca w chłodni – przepisy BHP i normy
Standardy bezpiecznej pracy w chłodni określają również normy PN-EN ISO 12894:2002 i PN-EN ISO 9886:2005. Normy te wskazują między innymi na rolę komfortu cieplnego w kontekście jakości pracy, a także zawierają definicję obciążenia termicznego na stanowiskach roboczych. Pracodawca powinien na bieżąco:
- monitorować temperaturę i wilgotność chłodni,
- zapewnić personelowi termiczną odzież roboczą i obuwie.
Jakie ubranie robocze należy nosić w chłodni? Odzież (w tym: zestawy i kombinezony) powinna spełniać standardy europejskiej normy PN-EN 14058:2018-02, EN 342. W praktyce oznacza to, że termiczna odzież zapewnia izolację cieplną, zapobiegając jednocześnie przenikaniu do organizmu pary wodnej i wiatru.
Praca w chłodni BHP: posiłek regeneracyjny
Jeśli temperatura środowiska pracy utrzymuje się na stałym poziomie poniżej 10°C, pracodawca powinien zadbać o komfort cieplny pracowników, dostarczając im ciepłe napoje i posiłki regeneracyjne. Kilkugodzinna praca w chłodni, niskie temperatury i zmienna wilgotność obciążają organizm, co powoduje szybką utratę energii, a co za tym idzie – spadek sił.
Co to jest posiłek regeneracyjny? Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dn. 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów jest to jedno danie gorące, które przysługuje:
- pracownikowi chłodni, wykonującemu pracę związaną z wysiłkiem fizycznym,
- osobom pracującym w pomieszczeniach zamkniętych, w których temperatura nie wzrasta powyżej 10°C.
Ciepły posiłek powinien otrzymać nieodpłatnie każdy mężczyzna, jeśli w trakcie zmiany traci ponad 1500 kcal i kobieta – jeżeli jej wydatek energetyczny przekracza 1000 kcal.
BHP w chłodni – zalecenia dotyczące temperatury
W Kodeksie Pracy nie ma przepisów, które jednoznacznie regulowałyby, jaka powinna być dopuszczalna temperatura w chłodni. Jest ona uzależniona przede wszystkim od specyfiki branży oraz rodzaju przechowywanych towarów, może więc wynosić zarówno -30°C, jak i +4°C. Do lekarza medycyny pracy należy zaś ocena, czy dany pracownik kwalifikuje się do pracy w warunkach niesprzyjających zdrowiu.
Dopuszczalne normy temperatur w chłodniach spożywczych oraz mroźniach określają standardy HACCP i europejskie przepisy sanitarne, dotyczące prawa żywnościowego. Osoby, odpowiedzialne za utrzymanie chłodni i jej personelu, zobowiązane są więc zapewnić zarówno stały monitoring temperatur, jak i bezpieczne warunki pracy w specyficznym mikroklimacie.