Co to jest świadectwo wzorcowania termohigrometru?

Świadectwo wzorcowania lub inaczej certyfikat kalibracji to dokument zapewniający, że dany termohigrometr został sprawdzony pod katem poprawności pomiarów w laboratorium w oparciu o termometr i higrometr wzorcowy zatwierdzony przez Polskie Centrum Akredytacji (PCA). Laboratorium pomiarowe wydaje certyfikat, który określa w ilu i jakich punktach temperatury i / lub wilgotności wykonane zostało porównanie wskazań badanego instrumentu względem wzorca, jaki był błąd oraz jaka jest niepewność pomiaru.

 

Laboratorium wzorcujące wykonując pomiary testowanego urządzenia weryfikuje je po względem dokładności deklarowanej przez jego producenta (lub innymi specyfikacjami).

Co to jest kalibracja?

Kalibracja występuje w różnych formach. Kalibracja partii oznacza, że próbki produktu z wyprodukowanej partii zostały przetestowane i potwierdzone zgodnie ze specyfikacją. Kalibracja indywidualna oznacza, że każde wyprodukowane urządzenie zostało przetestowane i certyfikowane.

 

Akredytowana kalibracja oferuje najwyższy poziom pewności, że urządzenie jest dokładne i niezawodne w użyciu. Każde urządzenie zostało indywidualnie przetestowane zgodnie z normą jakości, zwykle ISO 17025. Proces ten został również sprawdzony i certyfikowany przez metrologa, zewnętrznego eksperta akredytacyjnego.

Czy wszystkie urządzenia pomiarowe są wzorcowane?

Nie wszystkie urządzenia podlegają kalibracji przez producentów. Nie wszyscy producenci oferują opcję kalibracji fabrycznej. Istnieją jednak dostawcy i linie produktów, które są dostarczane klientowi wraz ze świadectwem wzorcowania.

Czy można wzorcować dowolne urządzenie?

Tak, można przetestować praktycznie każde urządzenie pomiarowe pod kątem zgodności z deklarowanymi przez producenta parametrami (wynikającymi ze specyfikacji technicznej produktu). Laboratoria w Polsce oferują wzorcowanie czujników temperatury w zakresie od -200°C (termometry kriogeniczne) do ponad tysiąca stopni (pirometry i termopary oraz czujniki Pt100 i Pt1000).

 

Wszystkie rejestrator temperatury i wilgotności UbiBot mogą zostać zweryfikowane przez niezależne akredytowane lub nieakredytowane laboratoria pomiarowe (wzorcujące). Koszt wykonania usługi wzorcowania zależy od:

• liczby punktów temperatury podawanych w stopniach Celsjusza (°C),
• liczby punktów wilgotności względnej określanej w procentach (%RH) przy zadanej temperaturze,
• zakresu pomiarowego.

Które punkty pomiarowe wybrać do wzorcowania?

Wybór punktów temperatury i wilgotności jest specyficzne dla branży i zastosowania. Generalnie laboratoria wykonują wzorcowanie na podstawie zlecenia przesłanego przez klienta. To klient znając specyfikę i regulacje branży w której działa musi określić interesujące go parametry. Czasami wymogi narzucane są przez organizację przeprowadzającą audyt, i to właśnie do audytora należy zwrócić się o pomoc w wyborze zakresu pomiaru i konkretnych punktów testowych.

 

Pewne sektory gospodarki, takie jak farmacja i przemysł spożywczy wypracowały typowe zakresy pomiarowe dla których badane są czujniki temperatury. Jednak w wielu przypadkach zlecający może jedynie oprzeć się o pewne ogólne wytyczne.

Ile punktów kontrolnych wybrać?

W przypadku pomiaru temperatury i wilgotności w pomieszczeniach i magazynach można przyjąć pewne zdroworozsądkowe założenia. Załóżmy, że  dane zastosowanie czujników temperatury wymaga od nich pracy w zakresie pomiędzy +10°C a +30°C w warunkach wilgotności względnej powietrza pomiędzy 30% a 70% (RH). Biorąc pod uwagę dokładność produkowanych obecnie termometrów elektronicznych nie ma sensu umieszczać punktów testowych bliżej siebie niż co 10°C. Dla wspomnianego zakresu dobrym wyborem będzie wzorcowanie w punktach skrajnych pracy rejestratora czyli +10°C i +30°C oraz środkowym +20°C. Tą samą zasadę możemy zastosować dla wilgotności: 30%, 50% i 70% RH w środku zakresu temperatury roboczej czyli dla 20°C. Ponieważ wzorce temperatury są często certyfikowane dla 23°C i 25°C, to wybór jednego z nich zamiast punktu 20°C w naszym przykładzie będzie nawet wskazany.

 

Poniżej artykułu można zapoznać się z przykładowym świadectwem wzorcowania wystawionym dla rejestratora temperatury i wilgotności UbiBot WS1.

Co jaki czas należy re-kalibrować urządzenia pomiarowe?

Zwykle zakłada się, że urządzenia elektroniczne wymagają sprawdzenia poprawności działania co 12 miesięcy. W wielu przypadkach jest to również dobry czas, aby wymienić w nich baterie oraz uszczelki.

 

Coroczne sprawdzenie kalibracji wykonuje się bez względu na naprawy lub regulacje urządzenia. Zasadniczo wzorcowany czujnik temperatury jest badany w stanie w jakim dostarczono go do laboratorium w celu kalibracji. Wzorcowanie daje użytkownikowi możliwość upewnienia się, że urządzenie działało prawidłowo, dokładnie i zgodnie ze specyfikacją podczas, gdy było używane. Świadectwo wzorcowania poparte jest wynikami przeprowadzonych testów. Dokument potwierdza długoterminową precyzję i stabilność pracy urządzenia.

 

Kalibracji dokonuje się również w przypadku wykonania jakichkolwiek napraw lub regulacji urządzenia. Certyfikat kalibracji potwierdza prawidłowe działanie po naprawie, np. wymianie czujnika temperatury. Określa stan urządzenia przed wysyłką z powrotem do użytkownika.